|
EK
EK
- Mesih'in Tanrısallığı Üzerine Çeşitli
Görüşler
Bazı dini
sistemlerin, Mesih'in tanrısallığına nasıl
yaklaştıklarını özetlemenin faydalı olacağına
inanıyoruz. Bu konu üzerine daha ayrıntılı
bir araştırma yapmak isteyenler, Josh McDowell
ve Don Stewart'ın yazmış olduğu "Handbook
of Today's Religions" ( Günümüz Dünya
Dinleri El Kitabı) serisine başvurabilirler.
Agnostik
"Agnostik"
kelimesi, iki bileşik Grekçe kelimeden gelir.
"A" olumsuzluk anlamı taşıyan
"yok, hayır" anlamındadır. "Gnosis"
kelimesi ise "bilgi" anlamına
gelir. Agnostiğin tanımını şöyle yapabiliriz:
Tanrı'nın var olup olmadığının bilinemeyeceğini
iddia edenlere agnostik denir. Aynı şekilde,
Mesih'in de Tanrı olup olmadığının bilinemeyeceğini
iddia ederler.
Ateist
"Ateist"
kelimesi de iki Grekçe kelimenin birleşminden
türemiştir. Bunlar "yok, hayır"
anlamına gelen "A" ve "Tanrı"
anlamına gelen "theos" kelimeleridir.
Ateistler Tanrı'nın olmadığına inanırlar.
Bahai
Bahai inancı,
dünya tarihinde birçok dinin, insanları
Tanrı'ya yönlendirmiş olduğunu öğretir.
Tanrı başta İsa olmak üzere Buda'yı, Musa'yı,
Krişna'yı, Zerdüşt'ü, Muhammed'i...v.b.
kulanmıştır. Bahailer Baha'u'llah'ın Tanrı'nın
günümüzdeki peygamberi olduğunu ileri sürerler.
Birlik
(Üniter)
Bay ve
Bayan Charles Fillmore tarafından kurulan
Üniter Hıristiyanlık Okulu, Hıristiyan Bilim
inancına yakındır. Kişisel olmadığına inanılan
Tanrı, "Yaşam" veya "Tanrısal
İlkedir." Günah; olumsuz düşünce, İsa;
insan ve Mesih ise tanrısal fikir olarak
tanımlanır. Kutsal Kitab'a alegorik (benzetme)
bir kitap olarak bakılır. Üniterlerin Metafizik
Sözlüğü'ne göre, Kutsal Kitap gerçeği ve
uygun düşünmeyi öğrenmek için yorumlanabilir.
Bilim
Kilisesi
Bilim kilisesi,
"birşeyin nasıl bilineceğini bilme
bilimi" veya "uygulamalı din felsefesi"
sloganlarıyla, Yahudi-Mesih İnancı geleneğinin
dışında bir bilim kurgu dünyasına dayanmaktadır.
Üçlübirlik veya Mesih'in tanrısallığı öğretişlerinin
üzerinde durmaz. Bilim Kilisesi'nin kurucusu
fantazi yazarı L. Ron Hubbard "Dianetik:
Modern Bilim" (1950) adlı bir kitabında
teorilerini ve terapi tekniklerini tanıtır.
Hizmetlerini satmakta olan bilim kilisesinin
kullandıkları kavramlar ve prosedürler için,
az rastlanır ve kendilerine has kelimeleri
vardır.
Budizm
Sidharta
Gautama (Buda) tarafından bir felsefe olarak
ortaya atılan Budizm, Buda'nın ölümünden
iki yüz yıl kadar sonra, bazı izleyicilerinin
onu tanrısallaştırmasıyla bir din haline
gelmiştir. Buda, sadece bir öğretmen olmasına
rağmen (Buda "aydınlanmış olan"
demektir) kurtarıcı tanrı olarak tanıtılmıştır.
Budistler, İsa'yı Buda'nın altında, bir
ahlâk öğretmeni olarak görürler. Budistler
Buda'ya dua ederler. Budizm'in temel Tanrısı
kişisel değildir.
Birleştirilme
Kilisesi (Mooniler)
Birleştirme
Kilisesi (Mooniler olarak adlandırılırlar)
Koreli Sun Myung Moon tarafından kurulmuştur.
İsa'nın Tanrı değil, Tanrı oğlu olduğu söylenir.
Birleştirme Kilisesi, İsa'nın yeryüzüne
ruhsal kurtuluş getirdiğini, fakat görevini
tamamlayamadan öldüğünü öğretir. Sun Myung
Moon, yeryüzüne fiziksel kurtuluş getirecek
olan ve İsa'nın yapmakta başarısız olduğu
görevi yapacak olan yeni Mesih olarak görülür.
Kutsal Ruh, Baba Tanrı'nın dişi benzeri
olarak görülür.
Eckankar
Paul Twitchell
tarafından temeli atılan "Eckankar"
inancı, ruh yolculuğu bilimidir. Paul Twitchell
bir "peygamber, şifacı, ruh seyahatçisi"
olarak görülür. Eckankar inancı, Batı Hıristiyanlığı'nın
ve doğu dinlerinin karışımından oluşur.
Bahai inancı gibi, Tanrı'nın tanınmasını
sağlayan temel dinlerin doğruluğunu öne
sürer. Eckankar, Kutsal Ruh'un "Tanrısal
Gerçeği" tanımamıza ve "Tanrı'yı
kavramamıza" yardımcı olduğunu iddia
eder. İsa'dan "Mesih bilincinde"
olan bir insan olarak bahsedilir. Hinduizm'de
olduğu gibi "Yüce Varlık" olan
Sugmad'ın, kendisini usta (İsa gibi) şeklinde
veya "guru" olarak gösterdiğine
inanılır.
EST
(Erhard Seminars Training--Erhard İlahiyat
Eğitimi)
EST, günümüzde
kendisine Werner Erhard denen John Paul
Rosenberg tarafından başlatılmıştır. Yüksek
ücretli öğretim merkezleri, insanların realite
üzerine olan düşüncelerini değiştirmek üzere
programlanmıştır. Hüküm bildiren herşey
("-dır, -dır" --est) doğrudur
(İster iyi, ister kötü, ister yanlış olsun).
Yanlış diye birşey yoktur (en azından kendi
aklınızda). Herkes kendisinin tanrısıdır.
Hıristiyan
Bilimciler
Mary Baker
Eddy tarafından kurulan bu grup, Mesih'in
sadece Tanrı'nın Oğlu olduğunu öne sürüp,
Mesih'in tanrısallığını reddetmektedir.
Hıristiyan Bilimciler "İsa'nın"
insan olduğunu ve "Mesih'in "
ise şifa veren tanrısal bir düşünce olduğunu
ileri sürerler.
Hare
Krişna
Hare Krişna
hareketinin temeli Hinduizm'e dayanır. Hare
Krişna'nın Kutsal Kitabı, Hindistan'ın Vedik
Edebiyatı'nın (Kutsal Yazılar) toplamıdır.
Krişna "Yüce Tanrı'nın Kişiliğidir."
Krişna herşeyi bilir ve her sebebin sebebidir.
Hinduizm'de de olduğu gibi, Krişna inancı
da çok tanrılıdır. Dünyanın kişisel olmayan
ruhu olan Brahma ("Tanrı'ya" derece
olarak en yakın olan) en yüce Krişna varlığı
olarak, kendisini milyonlarca tanrı şeklinde
göstermiştir. Krişna'ya "Rab"
olarak hitap edilir ve Krişna'ya inananlar
ona, Rab olarak dua ederler. Çeşitli zamanlarda
insan olarak görünmüş olduğuna inanılır
(Buda'nın, Krişna'nın beden almış şekli
olduğu söylenir). Mesih İnancı'nın Tanrı
ve Mesih kavramlarına inanılmaz.
Hinduizm
Hinduizm,
Hindistan'ın göçebe söz geleneği ve kutsal
yazılarıdır ("Veda" adıyla anılır).
Belirli bir kurucusu yoktur. Evrenin ardında
dünyayı çevreleyen ruh olarak görülen Brahma,
kendisini doğada olan fakat kişisel olmayan
milyonlarca tanrıda gösterir. Her şeyi Brahma'nın
bir parçası olarak gören (ağaçlar, v.b.)
Hinduizm, panteist (çok tanrılı) bir dindir.
İsa'nın, diğer kişilerden biraz daha fazla
Brahma'nın özel bir görünümü olduğuna inanılar.
Herkesin Brahma'dan ayrılmış ruhlar (atman)
olduğuna inanılır. Hinduizm'e göre, yaşamın
temel amacı Brahma'yla birleşmektir.
İ-Çing
İ-Çing,
Değişimler Kitabı anlamına gelir. İ-Çing
kitabının kullanımıyla, ruhsal yön arama
yöntemi oldukça karmaşıktır. Köken olarak
Çin kökenli olan İ-Çing, Mesih'in zamanından
biraz öncesine kadar gelebilmiştir. Konfüçyanizm
ve Taoizm üzerinde büyük bir etki yaratmıştır
ve Doğu dinleri ve tarikatlarının yanısıra,
belirli dini bağları bulunmayan gençler
arasında da popüler olmaya başlamıştır.
İslâm
İslâm,
tek Tanrı inancına sahip bir dindir. Taraftarları
"Müslüman" olarak adlandırılır.
Adem, Nuh, İbrahim, Musa v.b.'nın yanı sıra,
İsa da peygamber olarak görülür. İsa'nın
Yeni Antlaşma'daki açıklamaları, Müslümanlarca
sahte veya tarihsel olarak geçersiz kabul
edilir (örn. Çarmıhta İsa'nın değil, Yahuda
İskaryot'un öldüğüne inanırlar). İslamiyet'in
kurucusu olan Muhammed'in, Allah'ın en yüce
peygamberi olduğuna inanılır.
Jainizm
Kurucusu
Mahavira olan Jainizm, Hinduizm'den türemiş
olan bir doğu dinidir. Yüce bir varlığa
inanmaz. Kendisini dünya nimetlerinin zevklerinden
çekmiş olan, şiddet taraftarı olmayan, içindeki
olumsuz "karma"dan (ruha yapışmış
olan kötülükler) kurtulmaya çalışan Mahavira,
Jainislerce kurtarıcı olarak görülür. Jainistler
kendilerini dünyaya bağlayan herşeyden ve
tüm zevklerden dışlarlar.
Konfüçyanizm
Konfüçyüs'ün
ardınca adlandırılan Konfüçyanizm, dinden
çok bir Çin felsefesi ve politik bir sistemdir
(fakat yine de dağlara, nehirlere, atalara...v.b.
tapınmayı teşvik eder). Konfüçyanizm sisteminde
"cennet" en yüksek ruhsal gerçektir
ve "Tanrı" yerine kullanılır.
Konfüçyanizm, toplumun tüm katmanlarında
sevgi, barış, yumuşak huyluluk gibi ahlâki
değerleri teşvik eden, hümanistik bir inançtır.
Olağanüstü olaylara pek önem vermiyor gibi
görünen Konfüçyanizm, Yahudi-Hıristiyan
kavramı olan kişisel Tanrı anlayışını reddeder.
Mormonizm
Mormon
kilisesi, Joseph Smith tarafından kurulmuştur.
Ölümünden kısa bir süre sonra, yerine kimin
geçeceği üzerine ayrılıklar çıkmıştır. Mormonlar
olarak bilinen ana bedendeki inanlılar,
Brigham Young'ı yeni önderleri olarak tanımışlardır.
Mormonlar, birçok "Tanrılara"
inanırlar. Tanrıların toplanmış olduğu bir
konseyde, Tanrılardan biri olan Adem (Tekvin'in
ikinci bölümündeki gibi) insan oldu. Adem,
bu gezegenin Tanrısıdır. İsa'nın "Baba
Tanrı" dediği kişi Adem'di (bkz. Journal
of Discourses, Cilt. 1, sayfa 50, 51). Mormonlar,
tüm insanların ölümcül halden önce varolduklarına
inanırlar ve Tanrı olmak için ilk olarak
yapılması gerekenin, et ve kemik şeklinde
beden almak olduğuna inanırlar. Mormonlar,
ölümlü bedeninden önce, İsa'nın Şeytan'ın
kardeşi olduğunu ve birkaç karısının olduğunu
öğretirler. Tanrı'nın Eski Antlaşma'da kullanılan
iki adı, Elohim ve Yehova, ayrı Tanrılar
olarak görülür.
New
Age (Yeni Çağ) Hareketi
New Age
(Yeni Çağ) Hareketi, birçok din, politika,
sosyal organizasyon veya hiçbir "New
Age" grubuyla bağlantısı olmayanların
kullanmakta olduğu bir terimdir. Bu felsefenin
ardınca giden bir çok kişi, bu felsefenin
temellerinin farkında değildir. Bununla
birlikte, New Age Hareketi'nin bir kolu,
Nisan 1982'de dünya çapında birçok gazeteye,
Mesih'in yeryüzünde olduğunu ve yakında
kendisini göstereceğini belirten bir ilan
vermiştir. New Age Hareketi'nin bu kolu,
Dünya Ruhu'nun (Budizm kökenli bir kavram)
dünya tarihinde kendisini dört kez göstermiş
olduğuna ve beşinci kez beden alışının,
(Lord Maitreya) yeryüzünde olduğuna ve kendisini
göstermek için uygun zamanı beklediğine
inanıyorlardı.
Son
Günlerin Azizlerinin Yeniden Düzenlenmiş
Kilisesi
Bu kilise
ve Mormonlar, Joseph Smith tarafından kurulmuştur.
Her iki kilise de Mormon kitabına bağlıdır
(Mormonlar birkaç kitabı daha kutsal sayarlar).
Joseph Smith'in ölümünden sonra, Mormon
kolu Brigham Young'I, SGAYDK kolu ise Joseph
Smith'in oğlunu izlemiştir. Joseph Smith'in
oğlunu izleyenler daha tutucudurlar ve Joseph
Smith'in Üçlübirliğe ve Mesih'in tanrısallığına
inanmadığı açık olduğu halde, SGAYDK Mesih'in
tanrısallığına ve Üçlübirliğe inanır. (Öldürülüşünden
iki ay önceki bir konuşmasında Joseph Smith,
bugün Mormanlar arasında kabul edilen, Baba'nın
da İsa gibi bir insan olduğunu söylemiştir).
Sihizm
Nanak tarafından
1400'lerin sonlarına doğru kurulan Sihizm,
Hinduizm'in bir koludur. Sihizm'e göre Tanrı
şekilsizdir, bilinemez, yücedir ve tek güçtür.
Hinduizm'in tersine Sihizm tek bir dindir
ve Hinduizm'deki gibi birçok dini tapınış
biçimi yoktur. Bununla birlikte, Hinduizm'de
olduğu gibi, bireyin yaşam amacı Tanrı'yla
bir olmaktır.
Spiritizm
(Ruhçuluk)
Spiritizm,
birçok ruhsal uygulamanın ve inancın geniş
olarak sınıflandırılmış şeklidir (seanslar,
falcılar, medyumlar, sihir, büyücülük, el
falı okuyucuları, astrologlar, yıldız falcıları...v.b.).
Bu gibi uygulamalar ve inançlar binlerce
yıldır süregelmektedir. Ruhçulukla uğraşan
kişiye göre, çoğunluğu (hepsi olmasa da)
Mesih'in tanrısallığını reddeder. Kutsal
Kitab'ın öğretişine göre, Tanrı'dan başka
bişilerden veya şeylerden ruhsal yönlendirme
arayanlar, kendilerini cinlere açmaktadırlar.
Bu yüzden Kutsal Yazılar bu tür uygulamaları
lânetlemektedir.
Şintoizm
Şintoizm,
birçok tanrıya inanan bir Japon dinidir.
Politik olarak Japonlar'ın yaşam biçimine
bağlı olan Şintoizm, Budizm inançlarıyla
uzlaşma içerisindedir (Şintoistler'in dini
törenleri genellikle Budist rahiplerce yapılır).
Şintoizm'in belirlenmiş dini inanç çizgisi
yoktur, fakat Şintoizm birçok tarikata bölünmüştür.
Tanrı'nın
Çocukları (Sevgi Ailesi)
Bu grup,
takma adı Mo (Musa) olan ve peygamber olarak
görülen David Brandt Berg tarafından kurulmuştur.
Mo'nun, Mesih'in tanrısallığına inanıp inanmadığı
yazılarında açıkça belirtilmemektedir.
Tanrısal
Işık Misyonu
Guru Maharaj
Ji tarafından kurulan bu hareket, Hindu
kökenlidir. Bu öğretişe göre, Tanrı kendisini
çeşitli büyük Ustalar aracılığıyla göstermiştir
(İsa, Krişna, v.b.). Maharaj Ji, bugün insanları
gerçeğin bilgisine ulaştıracak yeni Usta
olarak görülür.
Tanrı'nın
Radyo Kilisesi
Herbert
W. Armstrong tarafından kurulan bu kilise,
oğlu Garner Ted Armstron tarafından devam
ettirilmiştir. Armstronglar, Mesih'in tanrısallığına
inanırlar, fakat Kutsal Yazılar'ın belirttiği
biçimin dışındadırlar. Onlara göre, bütün
inanlılar ailesi Tanrı'yı oluşturur ("Öyleyse
biz Tanrı olmalıyız!"). Üçlübirliğe
inanmamaktadırlar.
Teosofi
Helena
Balvatsky'nin başlattığı bu hareket, tüm
dinlerin temelinin aynı olduğunu öğretir.
Teosofi'ye göre ya kişisel olmayan bir Tanrı,
ya da Tanrısal İlke temeldir. Tüm dinlerin
amacı sonunda Tanrı'yla birleşmektir. Blavatsky'ye
göre, Mesih Tanrısal İlke'ydi ve İsa ise
insandı.
Transandantal
Meditasyon (TM)
T.M. Maharişi
Maheş Yogi tarafından kurulmuştur ve Hindu
kökenlidir. TM, yüzeysel olarak bir dinden
çok iç huzura, rahatlamaya, meditasyona
ve psikolojik bütüntüğe önem veren bir felsefedir.
Bununla birlikte TM'nin dini öğretişleri
ve törenleri, tamamen Hinduizm'in Batı uygulamasıdır.
Mesih'in iyi bir ahlâk öğretmeni olduğu
görüşü hakimdir.
Üniteryanizm
(Tanrı'nın Birliği Taraftarları)
Bir din
olarak görülen Üniteryanizm, Tanrı'yı değil
insanlığı, hümanizmi temel alır. Bu kilisenin
Tanrı, İsa, kurtuluş, Kutsal Kitap veya
diğer teolojik öğretişler üzerine belirgin
bir iman bildirgeleri yoktur.
Uluslararası
Yol (The Way International)
Dr. Victor
Paul Wierwille tarafından kurulan Uluslararası
Yol inancı, İsa'nın günahsız bir insan,
Mesih, Kurtarıcı, Tanrı Oğlu olduğunu fakat
Tanrı olmadığını öğretir. Bu inancın izleyicileri
Mesih'in varoluştan önce varolduğunu ve
sonsuzluğunu reddederler. İsa'nın varoluşunun,
Meryem'in rahmine yerleştirilmesiyle gerçekleştiğini
ileri sürerler. Mesih'in tanrısallığını
ve Üçlübirliği reddeden diğer grupların
tersine "Yol" üyeleri, Kutsal
Kitab'ın yazınsal bir yorumuna sahip olduklarını
iddia ederler. (Böyle olduğuna göre, Kutsal
Kitab'ın içeriğine de açık olmalıdırlar).
"Yol" Tanrı'nın kutsal olduğunu
ve Tanrı'nın Ruh olduğunu öğretir, fakat
onlara göre Kutsal Yazılar, Kutsal Ruh'tan
(onlar "kutsal ruh" olarak yazarlar)
bahsederken, Tanrı'nın verdiği ruhsal bir
armağandan bahseder.
Yehova
Şahitleri
Charles
Taze Russell tarafından kurulan Yehova Şahitleri
hareketi, Mesih'in varoluştan önce Tanrı
tarafından yaratılmış bir "tanrı"
olduğu ve Tanrı'nın Mesih aracılığıyla dünyayı
yarattığı öğretilir. Yani, İsa'nın beden
almış olan günahsız bir ruh (bir "tanrı")
olduğu öğretişi verilir. Yehova Şahitleri'nin,
Mesih'in tanrısallığıyla ilgili görüşleri,
İznik Konseyinde Mesih'in tanrısallığını
reddeden Arius'un görüşlerine yakındır.
Kutsal Ruh'un da Tanrı olduğu kabul edilmez.
Yehova Şahitleri'ne göre sadece Yehova Tanrı'dır.
Yahudilik
Yahudilik
yüzyıllar boyunca bir çok değişim geçirmiştir.
Bir kişi, milletinden veya dininden dolayı
Yahudi olabilir. Örneğin; bir kişi ateist
veya agnostik olduğu halde, doğuştan Yahudi
olabilir. Veya bir kişi doğuştan Yahudi
olmadığı halde, Yahudi dinine geçip bir
şekilde Yahudi olmuş olabilir. İlk Mesih
İnanlıları Topluluğu, tamamen Yahudilerden
oluşuyordu. Yahudilik ve Mesih İnancı bir
birinden ayrı olamaz. İsa'ya, Mesih ve Rab
olarak inanan birçok Yahudi (İbrani Mesih
İnanlıları) Mesih İnanlısı mevcuttur. Yahudiler'in
çoğunluğu, yüzyıllar boyunca İsa'nın Mesih
olduğunu reddetmişlerdir. Küçük bir azınlık,
Eski Antlaşma'yı tam olarak doğru kabul
etmelerine rağmen, birçok Yahudi halâ İbrahim'in
Tanrısına iman etmektedir. Bazı Yahudiler
İsa'nın iyi niyetli bir kişi veya iyi bir
öğretmen olduğunu söyler. Bunun yanısıra
birçok Yahudi ise, İsa'nın insanları aldatan
bir dolandırıcı olduğunu söyler.
Zen
Budizm
Zen Budizm,
bireyin meditasyon yoluyla Buda-doğasını
ve realitesini keşfetmesidir. Zen Budizm,
Budizm ve Taoizm'in karışımından oluşur.
Budizm'de de olduğu gibi, tanrısallık doğayla
nitelendirilir. Tanrı, herşeyde bulunan,
bilinçsiz ve kişisel olmayan bir özdür.
Zen Budizm'in üyeleri, sanata ve estetiğe
değer verirler. İsa'nın iyi bir ahlâk öğretmeni
olduğu söylenir.
Zenci
Müslümanlar
Zenci Müslümanlar,
politik ve ırksal ağırlıktaki Amerikan İslam
hareketinin üyeleridirler. Birçok harekette
olduğu gibi zaman içerisinde gelişme göstermiştirler.
Mesih İnancına mensup bazı kişiler de bu
hareketle özdeşleşerek, Mesih'in zenci olduğunu
ileri sürmüşlerdir. Onlara göre İsa, Muhammed'den
aşağı görülen Allah'ın bir peygamberi olmasının
yanısıra, kesinlikle Tanrı değildi.
Zerdüştlük
Zerdüştlük,
Hinduizm'de olduğu gibi Vedik geleneklerinden
ve kutsal yazılarından ortaya çıkmıştır.
Bu inancın kurucusu olan Zerdüşt, tek tanrı
olan Ahura Mazda'ya ("Bilge Rab")
tapınmayı vurgular. Bu nedenle, bu inancın
dış görünümü tek tanrılıdır. Zerdüştlük,
insanların ruhları için rekabet eden kutsal
bir ruhun ve kötü bir ruhun varlığına inanır.
NOTLAR
BÖLÜM
BİR
1. Bu gerçekleri daha ayrıntılı belgeleri
incelemeden kabul etmekte zorlananların
Josh
McDowell'ın yazmış olduğu "Evidence
That Demands A Verdict" (Hüküm Gerektiren
Kanıt) adlı kitabı okumalarını tavsiye ederiz.
2.
Bu kitap boyunca bazı anahtar kelimelerin
veya açıklamaların önemini belirtmek için
italik
harfler veya tırnak işaretleri kullandık.
Yeni Antlaşma'dan aktarılan tümalıntılar
"Yeni Yaşam Yayınları'nın İncil çevirisinden
alınmıştır" (Basım: Ekim1994).
Eski Antlaşmadan aktarılan alıntılar ise
elimizde bulunan tek çeviri olan "Kitabı
Mukaddes" çevirisinden alınmıştır (1989).
3.
Robert Passantino, The Nature and Attributes
of God, Costa Mesa, CA: CARIS, 1980,
4. Passantino,
The Nature and Attributes of God, sayfa
3.
BÖLÜM
İKİ
1.
C.S. Lewis. "What Are We To Make of
Jesus Christ?" The Grand Miracle: Essays
from God in the Dock. New York: Ballantine,
1983, sayfa 113.
2.
Moulton Howard Turner'ın üç ciltlik Grammar
of the New Testament Greek adlı eserine,
Grammatical Insights Into the Greek New
Testament adlı eseriyle katkıda bulunan
Nigel Turner'a göre, Edinburg, İskoçya:
T.&T. Clark, 1965, sayfa 15.
3.
Herbert C. Leupold, Exposition of Isaiah,
Cilt. 1, Grand Rapids, MI: Baker Book House,
1968, sayfa 158.
4. Bruce
M. Metzger, The Jehovah's Witnesses and
Jesus Christ, Princeton, New Jersey:
Theological
Book Agency, 1953, sayfa 75.
5. F.F.
Bruce, Answers to Questions, Grand Rapids:
Zondervan, 1973, sayfa 66.
6. F.F.
Bruce, The Deity of Christ, Manchester,
England: Wright's (Sandbach) Ltd., 1964,
sayfa 25,
26.
7. O.P.
Hogg ve W.E. Vine, The Epistles to the Thessalonians,
Fincastle, VA: Scripture
Truth Book
Co., 1959, sayfa 24.
8. Lewis,
Grand Miracle, sayfa 112
9. Lewis
Sperry Chafer, Systematic Theology, Cilt.
5, Dallas: Dallas Seminary Press, 1948,
sayfa 23.
10. A.T.
Robertson, Word Pictures in the New Testament,
Cilt. 1, Nashville, TN: Broadman
Press,
1930, sayfa 268.
11. Robert
Alan Cole, The Gospel According to St. Mark,
Grand Rapids, MI: Erdmans,
1961, sayfa
67.
BÖLÜM ÜÇ
1. Mesih İnancı'nın görüşü tüm fiziksel
varoluşu kutsal yapmaz. Panteizm'de ("Tanrı
herşeydir"
), Tanrı'nın yaratmış olduklarını yok edersek,
Tanrı'yı yok etmiş oluruz
(Hindular'ın
söylediği gibi eğer herşey illüzyon değilse).
Bununla birlikte Hıristiyan
bakış açısına
göre, Tanrı yaradılışın içindedir. (Benzer
değildir). Brahma
inancında
da ("dünya ruhu) Brahma yaradılışın
içindedir. (Hinduların kutsal
yazıları
olan Vedalara göre). Aralarında benzerlik
olmasına rağmen birçok
farklılık
bulunmaktadır.
2. Robert
Passantino, The Nature and Attributes of
Godı, Costa Mesa, CA: CARIS, 1980,
sayfa 6.
3. John
F. Walvoord, Jesus Christ Our Lord, Chicago:
Moody Press, 1969, sayfa. 29.
4. Thomas
Schultz, "The Doctrine of the Person
of Christ With an Emphasis Upon the
Hypostatic
Union," (theological diss., Dallas
Theological Seminary, 1962) sayfa 194,
195.
5. Walvoord,
Jesus Christ, sayfa 31.
6. Tanrı'nın
Eski Antlaşma'daki görünüşünü daha iyi incelemek
için Lewis Sperry Chafer'in
yazmış
olduğu Systematic Theology (Sistematik Teoloji)
adlı eserinin 5. cildini
okuyunuz
(Dallas, Tex: Dallas Seminary Press, 1948),
sayfa 31-33.
7. F.F.
Bruce, The Deity of Christ, Manchester,
England: Wright's [Sandbach] LTD., 1964,
sayfa 25.
8. G. Campbell
Morgan, The Gospel According To John, Old
Tappan, NJ: Fleming H.
Revell
Co., n.d., sayfa 161.
9. William
Barclay, The Gospel of John, Cilt II, Philadelphia:
Westminster Press, 1956,
sayfa 42,
43.
BÖLÜM DÖRT
1. C.S. Lewis, Mere Christianity (Temel
Mesih İnancı), New York: MacMillan Publishing
Co., 1943,
1960 printing, sayfa. 56.
BÖLÜM BEŞ
1. Leon Morris, Studies in the Fourth Gospel,
Grand Rapids, MI: Eerdmans Publishing Co.,
1969, sayfa
50.
2.
E.E. Hengstenberg, Commentary on The Gospel
of St. John, Minneapolis, MN: Klock and
Klock
Christian Publishers, 1865, sayfa 270.
3. C.K.
Barrett, The Gospel According to St. John,
Philadelphia, PA: Westminster Press,
1978, sayfa
256.
4. Joseph
H. Thayer, New Thayer Greek-English Lexicon,
Grand Rapids, MI: Zondervan
Publishing
House, 1977, sayfa 665.
5. C.S.
Lewis, Mere Chritianity (Temel Mesih İnancı),
new York: MacMillan Publishing
Co., 1943,
sayfa 65-66.
6. Strong's
Exhaustive Concordance, Nashville, TN: Abingdon
Press, 1890, sayfa 73.
7. Donald
Guthrie, New Testament Theology, Downers
Grove: Inter-Varsity Press, 1981,
sayfa 275-278.
8. Gleason
Archer, Encyclopedia of Bible Difficulties,
Grand Rapids, MI: Zondervan
Publishing
House, 1982, sayfa 323.
9. W.G.T.
Shedd, Dogmatic Theology, Cilt I., İkinci
Baskı, New York: Scribner, 1888,
sayfa 312-313.
10. Thomas
Schultz, "The Doctrine of the Person
of Christ With an Emphasis Upon the
Hypostatic
Union" Dallas Theological Seminary,
1962), sayfa 182.
11. Loraine
Boettner, Studies in Theology, Grand Rapids,
MI: William V. Eerdmans, 1947,
sayfa 152,
153.
12. Schultz,
"Christ," sayfa 181.
BÖLÜM ALTI
1. Birçok Üniversite kütüphanesi Kilise
Babalarının yazmış oldukları bu belgelerin
İngilizce
çevirilerine sahiptir. Konu üzerinde daha
ayrıntılı araştırma yapmak
isteyenler
bu kaynaklara baş vurabilirler.
2. J.B.
Lightfoot, "Epistle of Polycarp to
the church at Philippi," The Apostolic
Fathers, Part
II, New
York: Macmillan and Co., 1889, Cilt 2.,
No. 3, sayfa 476.
3. Edgar
J. Goodspeed, The Apostolic Fathers: An
American Translation, New York:
Harper
& Row, 1950, sayra 85.
4. Lightfoot,
Fathers, Cilt. 2, No. 2, sayfa 572.
5. ibid.,
sayfa 569.
6. Kirsopp
Lake, çeviri., The Apostolic Father, Cilt
1, Cambridge, MA: Loeb Classical
Library,
Harvard University Press, 1965 sayfa 173+.
7. John
Weldon, "The Deity of Christ,"
basılı olmayan araştırma yazısı.
8. Irenaeus,
Cilt 1, 4. Kitap, Ante-Nicene Chrisian Library:
Translations of the Writings of
the Fathers,
Alexander Robers and James Donaldson, çeviri,
Edinburgh, Scotland:
T.&
T. Clark, 1869.
9. Daha
ayrıntılı bir araştırma için bkz.Philip
Schaff'ın History of the Christian Church
adlı eserinin
II. ve III. Ciltleri, Grand Rapids, MI:
Eerdman's Pub., 1960
10. Mark
Noll, "How Much of a God is Jesus?--The
Nicene Creed," HIS, Nov. '74,
sayfa 6,
7.
11. A. H.
Leitch, "Deity of Christ," Zondervan
Pictorial Encyclopedia of the Bible, Cilt
2,
Merrill
C. Tinney, general editor, Grand Rapids,
MI: Zondervan Publishing House,
1975, ikinci
basım, 1977, sayfa 88.
BÖLÜM YEDİ
1. Arthur W. Pink, Exposition of the Gospel
of John, Cilt 3, Swengel, PA: Bible Truth
Depot (I.C.
Herendeen) 1945, sayfa 281, 282.
2. F.F.
Bruce, The Deity of Christ, Manchester,
England: Wright's [Sandbach] LTD, 1964,
sayfa 24.
3. C.S.
Lewis, Mere Christianity (Temel Mesih İnancı),
New York: MacMillan Publishing
Co., 1943,
1960 printing, sayfa 138.
4. Lewis
Sperry Chafer, Systematic Theology, Cilt
5, Dallas: Dallas Seminary Press, 1948,
sayfa 11,
12.
BÖLÜM SEKİZ
1. C.S. Lewis, They Stand Together: The
Letters of C.S. Lewis to Arthur Greeves
(1914-1963),
Walter Hooper, ed., New York: MacMillan,
1979, sayfa 503.
BÖKÜM DOKUZ
1. Josh McDowell'ın tanıklığı bu kitapta
olduğu gibi aşağıdaki kitaplarda da
yayınlanmıştır.
Bu kitapta yayınlanan tanıklığının bir kısmı
aşağıdaki
kitaplardan
aktarılmıştır.
Evidence
That Demands A Verdict (Hüküm Gerektiren
Kanıt) San Bernardino, CA:
Here's
Life Publishers, Inc., 1972, 1979, sayfa
104.
More Than
a Carpenter (Marangozdan da Öte), Wheaton,
IL: Tyndale House
Publishers,
Inc., 1977, sayfa 25-34.
Resurrection
Factor (Diriliş Faktörü), San Bernardino,
CA: Here's Life Publishers,
Inc., 1981, sayfa 115-119.
|
