Fırtına
Martin Luther

Roma'da rönesansın altın dönemi yaşanıyordu.

Papalık tahtında X. Leo oturuyordu. Papa ünlü Medici soyundan, parlak dünya adamı, sanat bilgini ve koruyucusuydu. Dünyanın en güzel yapısı olarak düşünülen Aziz Petrus kilisesi yapım halindeydi. Rönesans zamanının ünlü sanat ustaları kilisenin ısmarladığı büyük eserleri yapıyorlardı. Bunlar 1çin çok para gerekiyordu. Papalık sarayının görkemli ve savurgan yaşamı, şölen, içki ve rüşvetleri de çok para istiyordu. Ama Papa'nın daha büyük sorunları da vardı; özellikle dünya politikası konusunda. Özellikle Fransa ile çekişmeleri oluyordu. ama Almanya da Papa'nın gittikçe büyüyen para isteklerini karşılamaya pek istekli değildi. Papa Türklere karşı tasarladığı haçlı seferini Almanlar olmadan gerçekleştiremezdi. Hem de Almanya'ya yeni bir kayser seçilecekti, bunun İspanyol 5. Carl olmaması için elinden geleni yapmalıydı. Almanların seçimlerini etkilemek için en etkili kişiyle, Saksonya eyaletinin seçmeni olan Akıllı Fredrik ile iyi ilişkiler içinde olmalıydı. Elçilerin gönderilmesi, insanların kandırılması ve korkutulması, her şey çok para istiyordu. Papa'nın kişisel para sorunları da vardı. Avlanmak için yaptırdığı sarayı ve çevresindeki geniş topraklar, Papa'yı durmadan borçlanmaya itiyordu.

Almanya'da endüljans satımı Mainz eyaletinin genç başpiskoposu Albrekt'e bırakıldı. Albrekt Papa'dan, denetimi altına üç piskoposluk almış ve bu yüzden yıllarca süren borçlara girmişti. Ama Papa'ya para gerekiyordu! Başpiskopos sattığı endüljanslardan gelen paranın yarısını kendine alabiliyor, böylece de borçlarını ödeyebiliyordu. Bu yüzden ticareti etkin olmalıydı. işin uygulamasını Augsburg'ta bulunan bir bankanın eline bıraktı. Banka ise bu işleri yürütmek için Johann Tetzel adında kendini öven, vicdansız bir Dominiken keşişi görevlendirdi. Tetzel kendini çok önemli biri sayarak Almanya'yı baştan başa dolaşıp af ticaretini yapıyordu. Önünde haç, papalık arması ve kendi mevki’sini gösteren işaretleri taşıyan Tetzel görkemli bir alayla kente giriyordu. Bulunduğu yerin bütün dinsel işlemleri onun emrindeydi. Her gün endüljans üzerine vaaz ediyordu. Halk arasında papalık sarayındaki görkemli yaşam ve para sevgisiyle, Tetzel'in yüksek aylığı, savurganlığı ve ahlaksızlıklarıyla olay ediyordu. Endüljansları alan kimileri Tetzel'i sorularıyla sıkıştırıyorlardı.

Tetzel ticaretini Saksonya'da yapamıyordu, çünkü Elektor ona izin vermemişti. Bunun nedeni de, Wittenberg şatosu kilisesine topladığı kutsal emanetlerdi. Birisi belirli günlerde bu emanetlerin huzurunda dua ettiği halde, tam 127.799 yıllık endüljans kazanıyordu. Bu mucizevi kutsal emanetlerin sayısı 17.443 idi. Onların arasında örneğin şu hazineler bulunuyordu: Meryem Ana'nın sütünden bir damla, Tanrı'nın Musa'ya göründüğü çalıdan bir parça, şehit Bartolomeus'un yüzünden yüzülen deri ve Beytlehem çocuk katliamında öldürülen çocuğun kafa derisi bile vardı. Elektor, bu hazineleri varken, insanlar niye paralarını endüljanslara vers1nler diye düşünüyordu. Buna karşın, kimi Wittenbergliler Luther'e g.e1ip endüljans belgesini göstererek günahlarından pişmanlık duymadan, bir formalite olarak günahlarının bağışlanmasını istediler. Her şeyin para İle çözümlendiğini düşünüyorlardı. Bundan Luther'1n yüreği çok yaralandı. Endüljans ticareti. günah yükü altında olanlarla alay etmek oluyordu. Bu konuda Luther kendi yaşamında çok acı deneyimlerden geçti, çetin anlar yaşadı.

O zamanın törelerine göre bir bilgin bir konuda açık tartışmaya girmek istediği zaman, o konudaki iddialarını, yani tezlerini, Latince olarak herkesin görebileceği bir yere çakıyordu. Luther, endüljans ticaretini eleştirmek için bu yöntemi kullanıyordu. Tezlerinin açıklanması için en uygun günü seçti. Şehitler bayramında Wittenberg şatosu kilisesine kutsal emanetlerin önünde tapınmak için büyük bir kalabalık gelecekti. 1517 yılının Ekim ayının 31'inde, arife gününde öğle üzeri, Luther endüljans ticaretine karşı olan 95 tezini Wittenberg şatosu kilisesinin kapısına çaktı. Tezler şöyle başlıyordu : <<Rabbimiz ve Efendimiz olan İsa Mesih : 'Tövbe edin!' dediği zaman imanlıların 'bütün yaşam boyunca süren tövbesini kastediyordu.>> Luther endüljansları, kilisenin verdiği cezalardan kurtulmak için kullanıldığı zaman reddetmiyordu, ama bunların sonsuz yaşam için yarar sağlamadığını öne sürüyordu. Sonunda da kişinin Mesih'i izlemesinin para ile alınan yanlış güven duygusundan daha iyi olduğunu yazıyordu.

Din sapkınlarının doğru yola getirilmesi ve cezalandırılması yüzyıllar boyunca Dominikenlerin özel göreviydi. Hakaret edilen Tetzel de Dominiken olduğu için, bu görevi büyük bir istekle yerine getirmek istediler. İlk önce Papa bu konuyu Dominikenlerin ellerine bırakmak istemiyordu. Tezlerin sarhoş bir Alman keşişin öfkesiyle yazıldığına ve keşiş arkadaşlarınca doğru yola getirileceğine inanıyordu. Staupitz Augustinus'çu keşişleri Hejdelberg'de topladı. Hejdelberg’de o günlerde tanrıbilimcilerin büyük bir toplantısı yapılıyordu. Toplantının başkanlığına profesör Martin Luther seçildi. Hiç kimse üzücü olaylardan söz etmedi, ama ünlü kardeşleri olan Wittenberg profesörünü kutladılar. Sonunda Dominik enler, seslerini Roma'da işittirebildiler. Onlar kendi adamlarını Luther'in vaazlarını dinlemek için gönderdiler ve sonra abartılmış sözlerle Luther’i din sapkını olmakla suçladılar .Papa da şimdi Luther'e karşı zor kullanmaya hazırdı.